انواع متریال پایپینگ باید متناسب با شرایط سیستم لوله کشی صنعتی انتخاب شود. همچنین جدول متریال لوله کشی در صنایع ابزاری مهم برای این انتخاب است. با دانستنی‌های آهن نرخ در این فرصت به معرفی انواع متریال صنعتی و موارد مصرف آن‌ها می‌پردازیم و نیز جدول متریال پایپینگ را در اختیارتان می‌گذاریم.
راهنمای انتخاب مواد صحیح را می‌توانید از کدهای استاندارد لوله در این جدول تطبیق مواد لوله کشی به دست آورید.
در این مقاله می‌خوانید:
- انواع مواد لوله‌کشی صنعتی و کاربرد آن‌ها
- تطبیق متریال پایپینگ با اتصالات لوله مرتبط
- جدول متریال پایپینگ Piping
- متریال پایپینگ متداول ASTM برای لوله‌کشی
- متریال پایپینگ متداول برای شیرآلات صنعتی
- متریال لوله‌کشی فورج
انواع مواد لوله کشی صنعتی و کاربرد آن‌ها
لوله در سیستم لوله کشی صنعتی یا پایپینگ Piping نقش واحد اصلی سازه را ایفا می‌کند که سایر اجزای خُرد و کلان سیستم را سامان می‌دهد. بنابراین، در یک کارخانه فرایندی متریال لوله بر اساس نوع سیالات و هدف فرایند انتخاب می‌شود و مستقیماً بر انتخاب تجهیزات لوله کشی دیگر اثرگذار است. برای برپایی سیستم پایپینگ با مصارف مختلف به‌طورکلی وارد ۲ دسته‌بندی بزرگ و اساسی می‌شویم:
- لوله‌های فولادی
- لوله‌های پلیمری تقویت شده
آنچه در اینجا بررسی می‌کنیم خانواده لوله‌های فولادی و معرفی انواع اتصالات لوله و متریال پایپینگ مرتبط با آن‌ها است.
لوله‌های فولادی Steel pipes
لوله‌های فولادی پرمصرف‌ترین محصول ساخت صنعت فولاد هستند؛ استوانه‌‌های میان‌تهی که از فولاد ساخته شده‌اند و در زیرساخت صنایع مختلف کاربردهای زیادی دارند. کاربرد اصلی لوله‌های فولادی به‌عنوان متریال پایپینگ در حمل‌ونقل مایع یا گاز زیرزمینی از جمله نفت، گاز و آب است. متریال پایپینگ فولادی از آلیاژهای آهن و سایر فلزات مانند آلومینیوم، منگنز، نیکل و غیره ساخته می‌شوند که دارای استحکام و دوام بیشتری نسبت به لوله‌های آهنی هستند. متریال پایپینگ می‌توانند دارای ساختاری بدون درز باشند که حاصل آن انواع لوله‌های مانیسمان و اتصالات لوله هماهنگ را به وجود می‌آورند. استانداردهای لوله مانیسمان راهنمای خوبی برای دستیابی به بهترین انتخاب هستند و به شما کمک می‌کنند مطابق نیاز به بالاترین هماهنگی دست پیدا کنید.
متریال پایپینگ فولادی می‌توانند درزدار باشند و یا با عملیات پوشش‌دادن لایه‌ای روی در حمام روی داغ یا با فرایند آبکاری گالوانیزه شوند. تفاوت ساختاری لوله مانیسمان (بدون درز) و لوله درزدار فولادی امکان استفاده گسترده در سیستم لوله کشی صنعتی با این متریال پایپینگ را به‌راحتی فراهم می‌کند. همچنین مانند لوله‌های فولادی، انواع مختلفی از متریال پایپینگ وجود دارد که ممکن است باتوجه‌به دما، فشار، نوع سیال و شرایط خوردگی استفاده شوند.
متریال پایپینگ فولادی عبارت‌اند از:
فولاد کربنی Carbon steel
فولاد کربنی نوع خاصی از فولاد است که غلظت کربن آن بیشتر از سایر انواع فولاد هست و تا دمای ۴۲۷ درجه را پوشش می‌دهد. بیشتر متریال پایپینگ فولادی دارای محتوای کربن نسبتاً کم در حدود 0.05٪ تا 0.3٪ هستند. از متداول‌ترین متریال لوله کشی در طیف فولاد کربنی می‌توانیم به استانداردهای A106 GR A، B، C، API 5L اشاره کنیم.
فولاد آلیاژی Alloy steel
متریال پایپینگ فولاد آلیاژی علاوه بر آهن و کربن با افزودن سایر عناصر آلیاژی ساخته می‌شود. فولاد آلیاژی یک آلیاژ آهن – کربن است که با افزودن مقدار مناسبی از یک یا چند عنصر آلیاژی دیگر به این پایه فولاد کربنی ارتقا می‌یابد. رایج‌ترین مواد آلیاژی فولاد شامل منگنز، نیکل، مولیبدن، کروم، وانادیم، سیلیکون و بور هستند و فولادهای کم‌آلیاژتر برای ریخته‌گری استفاده می‌شوند. متداول‌ترین متریال پایپینگ در ردیف فولاد آلیاژی با استانداردهای A335 GR-P1، A335 GR-P11، A335 GR-P12، A335 GR P22 شناسایی می‌شوند. متریال لوله فولاد آلیاژی برای سرویس‌های فشار و دمای بالا در هدرهای بخار و سوپر هیتر استفاده می‌شوند.
فولاد ضد زنگ stainless steel
متریال پایپینگ فولاد ضدزنگ از آلیاژ آهن با کروم و در برخی موارد نیکل و سایر فلزات مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شود. بهره‌وری در لوله فولادی ضدزنگ باتوجه‌به ویژگی‌های خاص این متریال لوله کشی چشمگیر است و مقاومت بالا در برابر فشار، دما و خوردگی دارد. متداول‌ترین استانداردهای فولاد ضدزنگ برای صنایع غذایی و لبنی یا سیالات خورنده، با مشخصات A312 TP-304، A312 TP-316، A312 TP-321 استفاده می‌شوند.
تطبیق متریال پایپینگ با اتصالات لوله مرتبط
شناخت انواع متریال پایپینگ + جدول متریال لوله کشی در صنایع مختلف به شما کمک می‌کند لوله و اتصالات لوله مرتبط را به‌سرعت و کارآمد پیدا کنید. در جدول متریال لوله کشی انواع شیرآلات صنعتی و انواع فلنج فلزی برای هماهنگی با بخش‌های مختلف پایپینگ معرفی می‌شوند. برای مثال جدول متریال لوله کشی ASTM نشان می‌دهد؛ یک لوله با گرید A106 Gr، با اتصالات ASTM A234، و با فلنج ASTM A105، هماهنگ است. همچنین این مجموعه با شیرآلات A216 WCB و با پیچ‌های ناودانی ASTM A193 B7 مطابقت دارد. دقیقاً همین منطق برای هر درجه متریال پایپینگ با استاندارد ASTM که در جدول ذکر شده است، صدق می‌کند.
جدول متریال پایپینگ Piping
| متریال | لوله | اتصالات لب جوش | فورجینگ | شیرالات چدنی | استادبولت |
| کربن استیل High – Temperatur | A106 Gr A | A234 Gr WPA | A105 | A216 Gr WCB | A193 Gr B7 A194 Gr 2H |
| A106 Gr B/A53 Gr B/API 5L Gr. B | A234 Gr WPB | A105 | A216 Gr WCB | ||
| A106 Gr C | A234 Gr WPC | A105 | A216 Gr WCB | ||
| فولادهای آلیاژی High-Temperature | A335 Gr P1 | A234 Gr WP1 | A182 Gr F1 | A217 Gr WC1 | A193 Gr B7 A194 Gr 2H |
| A335 Gr P11 | A234 Gr WP11 | A182 Gr F11 | A217 Gr WC6 | ||
| A335 Gr P12 | A234 Gr WP12 | A182 Gr F12 | A217 Gr WC6 | ||
| A335 Gr P22 | A234 Gr WP22 | A182 Gr F22 | A217 Gr WC9 | ||
| A335 Gr P5 | A234 Gr WP5 | A182 Gr F5 | A217 Gr C5 | ||
| A335 Gr P9 | A234 Gr WP9 | A182 Gr F9 | A217 Gr C12 | ||
| A 335 Gr P91 | A234 Gr WP91 | A182 Fr F91 | |||
| فولادهای آلیاژی Low-Temp | A333 Gr 6 | A420 Gr WPL6 | A350 Gr LF2 | A352 Gr LCB | A320 Gr L7 A194 Gr 7 |
| A333 Gr 3 | A420 Gr WPL3 | A350 Gr LF3 | A352 Gr LC3 | ||
| استنلس استیل | A312 Gr TP304 | A403 Gr WP304 | A182 Gr F304 | A182 Gr F304 | A193 Gr B8 A194 Gr 8 |
| A312 Gr TP316 | A403 Gr WP316 | A182 Gr F316 | A182 Gr F316 | ||
| A312 Gr TP321 | A403 Gr WP321 | A182 Gr F321 | A182 Gr F321 | ||
| A312 Gr TP347 | A403 Gr WP347 | A182 Gr F347 | A182 Gr F34 |
برای استفاده بهتر از جدول متریال لوله کشی توجه به دسته‌بندی؛ کلید راهگشا است. به‌عنوان نمونه اتصالات فولادی فورج شما را به فلنج‌ها، شیرهای آهنگری، برخی از واشرها و سایر تجهیزات پایپینگ هدایت می‌کند.
متریال پایپینگ متداول ASTM برای لوله‌کشی
در اینجا به ذکر برخی از رایج‌ترین دسته‌بندی‌های متریال لوله کشی پرمصرف در صنایع مختلف می‌پردازیم:
- ردیف ASTM A53 (گروه A و B): لوله‌های فولاد کربنی مانیسمان (بدون درز) و جوش داده شده (درزدار) برای کاربردهای ساختاری و دمای متوسط تا بالا هستند.
- دسته ASTM A106 (گروه A و B): متریال پایپینگ با مشخصات لوله فولادی کربن – مانیسمان – برای خدمات در دمای بالا ساخته شده‌اند.
- ستون ASTM A333 Gr 1-11 : مشخصات لوله‌های مانیسمان و لوله‌های درزدار که متریال لوله کشی مناسب برای سرویس در دمای پایین هستند.
- ردیف ASTM A335 (گروه P1 تا P92): متریال پایپینگ با مشخصات لوله فولادی آلیاژی فریتی بدون درز یا مانیسمان که برای سرویس در دمای بالا مناسب هستند.
- دسته ASTM A312 TP 304، 316، 321، 347 : مشخصات استاندارد برای متریال پایپینگ و لوله‌های فولادی ضدزنگ آستنیتی درزدار و مانیسمان است. این ردیف مناسب خط لوله مستقیم برای مصارف عمومی در دمای بالا و سرویس به سیالات خورنده است.
- ردیف ASTM A790 : مشخصات متریال پایپینگ لوله‌های مانیسمان دوبلکس و فوق دوبلکس است که در صنایع خاص مصرف می‌شود.
متریال پایپینگ متداول برای شیرآلات صنعتی
شیرهای ریخته‌گری: این دسته از شیرآلات صنعتی دارای بدنه بیرونی از فولاد کربنی هستند و متریال پایپینگ مناسبی برای سرویس در فشار و دمای بالا دارند.
- مشخصات ریخته‌گری فولاد کربنی برای شیرها، فلنج‌ها، اتصالات یا سایر قطعات شامل ASTM A216 WCA, WBC, WCC است. این دسته‌بندی در جدول متریال پایپینگ برای مونتاژ با سایر قطعات ریخته‌گری یا قطعات فولادی فرفورژه با جوش ذوبی هماهنگ هستند.
- ردیف ASTM A217 : متریال پایپینگ با مشخصات فولاد ضدزنگ مارتنزیتی و ریخته‌گری فولاد آلیاژی برای خدمات در دمای بالا و خورندگی زیاد مناسب است. شیرآلات و فلنج‌ها، قطعات تحت‌فشار که عمدتاً برای خدمات در دمای بالا و خورنده در نظر گرفته شده‌اند، از این ردیف هستند.
- دسته ASTM A35 CF8, CF8M : مشخصات متریال پایپینگ برای ریخته‌گری‌های فولادی مناسب دماهای پایین هستند. شیرها، فلنج‌ها، اتصالات و سایر قطعات تحت‌فشار که عمدتاً برای خدمات در دمای پایین در نظر گرفته شده‌اند، از این دسته هستند.
متریال لوله کشی فورج
این گروه مواد رایج موارد استفاده برای اتصالات جوشی و رزوه‌ای ASME B16.11 یا اتصالات آهنگری را پوشش می‌دهند.
این دسته شامل شیرآلات صنعتی فورج (مثلاً شیرهای API 602 – BS 5351 و BS 5352) و فلنج‌های فولادی ASME B16.5 می‌شود.
- متریال پایپینگ با نشانه ASTM A105 شامل مشخصات استاندارد برای قطعات لوله کشی فولاد کربنی فورج است. به‌این‌ترتیب فلنج‌ها، اتصالات، شیرها و قطعات مشابه، برای استفاده در سیستم‌های فشار در شرایط محیطی نرمال و دمای بالاتر مناسب هستند.
- متریال لوله کشی ASTM A182 شامل مشخصات فلنج‌های مناسب لوله‌های فولادی ضدزنگ و آلیاژ آهنگری یا نورد شده است. این ردیف تمام اتصالات لوله فورج و شیرها و قطعات برای سرویس در دمای بالا را پوشش می‌دهد.
- متریال پایپینگ ASTM A350 که درجات مختلفی از کربن و فولاد کم‌آلیاژ در فلنج‌های فورج یا حلقه نورد شده را پوشش می‌دهد. این دسته می‌تواند ارائه‌دهنده خوبی برای اتصالات فورج و شیرآلات جهت سرویس خدمات در دمای پایین باشد.
برای خرید تجهیزات پایپینگ موردنیاز خود بر اساس انواع متریال پایپینگ و جدول متریال لوله کشی در صنایع؛ قطعات را انتخاب کنید. مشاوران متخصص و پشتیبان ما در فروشگاه تجهیزات لوله کشی آهن نرخ برای دستیابی شما به کارآمدترین سیستم پایپینگ همراهتان هستند.
با ما در تماس باشید.e
کلمات مرتبط: متریال پایپینگ – متریال لوله‌کشی – سیستم لوله‌کشی صنعتی – انواع متریال صنعتی – جدول متریال لوله‌کشی در صنایع – جدول متریال پایپینگ – پایپینگ – تجهیزات لوله‌کشی –
