لوله‌کشی گاز چیست؟
لوله‌کشی گاز اساساً به سیستم انتقال گاز طبیعی از ورودی خط لوله گاز در ساختمان‌های مسکونی و تجاری تا نقطهٔ مصرف اطلاق می‌شود. بهترین متریال سیستم لوله کشی گاز و نحوه اجرا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چراکه مستقیماً بر ایمنی، کیفیت گازرسانی، و قیمت لوله‌کشی گاز تأثیر می‌گذارد. سیستم لوله‌کشی گاز باید گاز طبیعی را از منبع تغذیه به اجاق‌های خانگی یا سیستم‌های گرمایشی منتقل کند. مجموعه کامل سیستم لوله‌کشی گاز شامل خطوط لوله انشعابی است که گاز طبیعی را بین لوازم‌خانگی در سراسر ساختمان و سیستم‌های گرمایشی توزیع می‌کند.
در این بخش از دانستنی‌های آهن نرخ با انواع سیستم لوله‌کشی گاز و نحوه اجرا، همچنین مواد مورداستفاده آشنا می‌شویم.
در این مقاله می‌خوانید:
- نحوه اجرای لوله‌کشی گاز
- بهترین متریال سیستم لوله کشی گاز
- مشکلات رایج سیستم لوله‌کشی گاز
- قوانین لوله‌کشی گاز
- تعیین سایز لوله گازی
نحوه اجرای لوله کشی گاز
خط لوله اصلی که گاز طبیعی داخل خانه را تأمین می‌کند به‌عنوان خط لوله گازرسانی یا خط لوله گاز ساختمان شناخته می‌شود. خطوط تأمین گاز پس از اتصال به خط لوله انشعاب؛ گاز را به ساختمان مسکونی و یا تجاری و صنعتی شما انتقال می‌دهند. نکته قابل‌توجه در طراحی و اجرای انشعابات این است که جریان گاز طبیعی از طریق سیستم لوله‌کشی گاز به فشار داخلی لوله‌کشی متکی است. رفتار گاز طبیعی به‌خوبی نشان می‌دهد که گاز از فشار بالاتر به فشار پایین‌تر جریان می‌یابد. بنابراین، پس از استخراج؛ گاز طبیعی از طریق خطوط لوله انتقال فشارقوی همانند یک بزرگراه به سیستم‌های خط لوله توزیع می‌رسد. سپس خطوط انشعاب لوله گاز از پایانه توزیع به ساختمان‌های مسکونی و تجاری یا صنعتی منشعب می‌شوند تا گاز را به تک‌تک مشترکین برسانند.
در سیستم لوله‌کشی گاز بخش خط لوله اصلی برای توزیع به یک تنظیم‌کننده فشار گاز طبیعی یا رگولاتور در ورودی ساختمان ختم می‌شود. رگولاتور فشار گاز ورودی به سیستم لوله‌کشی گاز ساختمان را کنترل می‌کند و فشار گاز قابل‌اشتعال را کمی بالاتر از فشار هوای اتمسفر نگه می‌دارد. به‌این‌ترتیب وارد مرحله اجرای لوله‌کشی گاز می‌شوید و سیستم لوله‌کشی گاز خانگی یا انشعابات ساختمان تجاری یا صنعتی خود را بنا می‌کنید. نحوه اجرای لوله‌کشی گاز بر اساس لوله‌کشی توکار یا انشعابات روکار پس از کسب مجوزها متفاوت است.
تهیه نقشه لوله‌کشی گاز بر عهده شرکت گازرسانی منطقه است که به دنبال بازرسی ساختمان آن را تهیه و به مجری لوله‌کشی گاز ارائه می‌دهد. استانداردهای لوله مانیسمان به شما کمک می‌کند تا بر اساس استانداردهای API پایپینگ اقلام موردنیاز لوله‌کشی گاز را تهیه و اجرا کنید. لوله‌کشی گاز توکار یا روکار هرکدام الزامات ویژه‌ای دارد و باتوجه‌به انواع متریال پایپینگ + جدول متریال لوله‌کشی می‌توانید مواد استاندارد را گزینش کنید. برای رعایت استاندارد در اجرای لوله‌کشی گاز استفاده از لوله بدون درز یا لوله مانیسمان باکیفیت و همچنین اتصالات جوش ساکت فلزی بسیار مؤثر هستند.
بهترین متریال سیستم لوله کشی گاز
برای توزیع گاز طبیعی، طیف وسیعی از مواد موجود است. رایج‌ترین مواد لوله‌کشی گاز عبارت‌اند از:
- فولاد گالوانیزه
- آهن سیاه
- فولاد ضدزنگ
- مس
- کامپوزیت آلومینیوم پلی‌اتیلن
- پی‌وی‌سی PVC
- پلی‌اتیلن سنگین HDPE
لازم به یادآوری است که هنگام تصمیم‌گیری در مورد مواد لوله‌کشی گاز توجه به نوع مصرف (خانگی، تجاری، صنعتی و تولیدی) و مصارف خاص، ضروری است. مهم‌ترین ویژگی‌های لوله گازی شامل مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار، و حفظ استحکام و عدم خمیدگی و تغییر شکل است. لوله گازی در سیستم لوله‌کشی گاز باید دارای بدنه‌ای مستحکم در برابر سوراخ‌شدن و شکستگی باشد.
در سیستم لوله‌کشی گاز توجه به متریال لوله گازی و مقاومت در برابر خوردگی از اهمیت ویژه برخوردار است. ترکیبات فعال مواد شیمیایی موجود در گاز طبیعی می‌توانند در جداره‌های داخلی لوله گازی ایجاد فرسایش و خوردگی نمایند. در این صورت به‌مرورزمان دیواره لوله گازی نازک و ریسک آسیب و نشتی در سیستم لوله‌کشی گاز بالا می‌رود.
فولاد گالوانیزه Galvanized Steel
لوله‌کشی گاز با لوله فولادی گالوانیزه بادوام و کارآمد است و مقاومت بالایی در برابر خوردگی و فرسایش دارد. لوله گالوانیزه در صنعت و تاسیسات ساختمان برای مصارف توکار و روکار کاربرد دارد، هرچند در سیستم‌های لوله‌کشی گاز جدید کمتر استفاده می‌شود.
لوله گازی آهن سیاه Black iron
رایج‌ترین ماده برای سیستم لوله‌کشی گاز لوله و اتصالات ساخته شده از فولاد سیاه یا آهن سیاه است که به لوله سیاه شهرت دارد. لوله سیاه شامل فولاد کربنی با پوششی از اکسید آهن است که عایقی طبیعی با مقاومت بالا در برابر نفوذ هوا و رطوبت به وجود می‌آورد. لوله‌کشی گاز با آهن سیاه نه‌تنها برای مصارف لوله‌کشی توکار، بلکه برای روکار نیز کاربرد دارد. لوله‌کشی گاز با فولاد سیاه یک سیستم قوی و مقاوم در برابر حرارت است و لایه اکسید آهن مانند مهروموم طبیعی در برابر هوا و رطوبت عمل می‌کند. بااین‌حال، لوله‌کشی گاز با لوله سیاه نیاز به تعمیر و نگهداری مستمر برای مراقبت از خوردگی دارد.
لوله فولادی ضدزنگ موج‌دار Corrugated stainless steel pipe
لوله فولادی ضدزنگ موج‌دار در سیستم لوله‌کشی گاز و پایپینگ برای مصارف خاص که نیاز به انعطاف‌پذیری بالا دارند بسیار مناسب است. این نوع لوله فولادی ضدزنگ موج‌دار در عین استحکام و مقاومت در برابر ضربه و خوردگی قابلیت نصب آسان در مکان‌های پرخطر را دارد. برای سیستم لوله‌کشی گاز که در معرض بیشتر بلایای طبیعی هستند؛ فولاد ضدزنگ انعطاف‌پذیر به‌خوبی کار می‌کند. ویژگی‌های لوله فولادی ضدزنگ موج‌دار آسیب را در شرایط پرریسک به حداقل می‌رساند و به طور گسترده برای سیستم لوله‌کشی گاز داخلی کاربرد دارد.
سیستم لوله‌کشی گاز مسی copper pipe
لوله‌های مسی در لوله‌کشی گاز کاربرد بسیار محدودی دارند؛ زیرا خارج از استانداردهای توزیع گاز طبیعی هستند. لوله های گاز مسی الزامات کد سختگیرانه‌ای دارند و معمولاً برای عمر ۲۰ سال طراحی می‌شوند.
لوله‌های کامپوزیت آلومینیوم پلی‌اتیلن Aluminum polyethylene composite pipes
لوله گازی کامپوزیت از همراهی پلی‌اتیلن و آلومینیوم ساخته می‌شوند. ساختار لوله گاز کامپوزیت از لوله آلیاژی آلومینیوم است که لایه پلیمری بدنه خارجی لوله را پوشش می‌دهد. این نوع لوله گاز که برای انتقال مایعات و گازها مناسب است، در برابر خوردگی مقاوم است و دماهای نسبتاً بالایی را تحمل می‌کند.
لوله‌کشی گاز با لوله پی‌وی‌سی PVC
لوله‌های گاز پی‌وی‌سی به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و دوام بالا، برای خطوط لوله زیرزمینی گاز در مناطق بیرون ساختمان استفاده می‌شوند. لوله‌های PVC اقتصادی هستند؛ اما برای جلوگیری از شکستگی نیاز به نصب دقیق و عمق مناسب زیر زمین دارند.
خط لوله گاز پلی‌اتیلن با چگالی بالا HDPE
خط لوله انتقال پلی‌اتیلن فشارقوی HDPE معمولاً برای خطوط انشعاب گاز زیرزمینی بیرونی استفاده می‌شوند. لوله‌های گاز HDPE انعطاف‌پذیر و نسبتاً ارزان هستند.
مشکلات رایج سیستم لوله کشی گاز
یکی از مشکلات اصلی لوله‌کشی گاز نشتی است که باعث آلودگی هوا، آتش‌سوزی و حتی انفجار می‌شود. بنابراین، تعمیر و نگهداری سیستم لوله‌کشی گاز بسیار مهم است و باید به طور مرتب بازرسی شود تا مشکلات احتمالی به‌سرعت برطرف گردد.
علائم رایج مشکلات لوله‌کشی گاز عبارت‌اند از:
- اتصالات نامناسب
- نشتی گاز
- زنگ‌زدگی
- شرایط نگهداری نامناسب
- عدم وجود شیر ایمنی قطع‌کننده
- صدای نویز جریان گاز
- وجود لوله پلاستیکی در معرض درجه حرارت بالاتر از استاندارد
- مشکلات مربوط به وسایل گازسوز
- بوی تخم‌مرغ گندیده
- قبض انرژی بالا
- عدم وجود سازوکارهای مقابله با تعریق لوله گازی
- متریال لوله نامناسب
- مشکلات انسدادی در دودکش‌ها یا کانال‌های سیستم لوله‌کشی گاز
اجرای سیستم لوله‌کشی گاز فرایندی بسیار حساس است و برای حفظ ایمنی؛ رعایت اصول و قوانین مربوطه حیاتی است.
قوانین لوله کشی گاز
اجرای لوله‌کشی گاز باید از قوانین کلی و محلی پیروی کنند و طراحی سیستم لوله‌کشی گاز باید صددرصد مطابق نظر مرجع نظارتی باشد. در اجرای سیستم لوله‌کشی گاز رعایت دستورالعمل‌هایی که معمولاً بر اساس کدهای بین‌المللی مختلف صادر می‌شود، الزامی است. در لوله‌کشی گاز کد ساختمان، کد لوله‌کشی، کد آتش‌نشانی، کد نگهداری ملک، کد مسکونی، کد مکانیکی، کد گاز سوخت باید رعایت شود.
تعیین سایز لوله گازی
متراژ لوله‌کشی گاز و سایز لوله مانیسمان و مشخصات فنی ممکن است بسته به کد گاز سوخت آن محل متفاوت باشد.
به‌طورکلی، اندازه لوله گاز به پارامترهای مختلفی بستگی دارد:
- میزان بارکلی جریان گاز متصل
- طولانی‌ترین متراژ لوله‌کشی گاز در ساختمان
- فواصل افقی و عمودی بین کنتور و دورترین وسیله گازسوز
- متریال لوله‌کشی گاز
- فشار جریان گاز داخل ساختمان
پس از مشخص‌شدن این پارامترها، اندازه و سایز لوله‌کشی گاز طبیعی طبق جداول مشخصی که در کد گاز سوخت مربوطه ذکر شده است انجام می‌شود. برای خرید بهترین متریال سیستم لوله کشی گاز و انواع لوله، تجهیزات لوله‌کشی و پایپینگ با مشاورین متخصص در فروشگاه آهن نرخ تماس بگیرید.
از ابتدا تا انتهای اجرای سیستم لوله‌کشی گاز همراه شما هستیم.
