فولاد کربنی به فولادی گفته می‌شود که دارای عنصر آلیاژی اصلی کربن است و خواص آن مستقیماً به درصد کربن موجود بستگی دارد. فولاد های کربنی کاربردی استاندارد A106 Gr.B – A333 Gr.6 – A53 را پوشش می‌دهد که هرکدام بیانگر ساختار مشخصی از لوله فولاد کربنی هستند. با دانستنی‌های آهن نرخ می‌توانید اطلاعات خود را درباره پرکاربردترین استانداردهای لوله از جنس فولاد کربنی تکمیل کنید.
این مقاله یک نمای کلی از مشخصات ساختاری و کاربردهای معمولی، خواص مکانیکی و شیمیایی فولاد کربنی به شما ارائه می‌دهد و تفاوت‌های لوله فولاد کربنی A53 و A106 را با هم مقایسه می‌کند.
در این مقاله می‌خوانید:
- مشخصات لوله فولاد کربنی
- علامت‌گذاری لولههای فولاد کربنی
- تفاوت‌های فولاد کربنی ASTM A53 با لوله فولاد کربنی ASME A106
- لوله گالوانیزه یعنی چه؟
- مقایسه استاندارد گالوانیزه در لوله فولاد کربنی A53 با لوله فولاد کربنی A106
مشخصات لوله فولاد کربنی
پرمصرف‌ترین لوله فولاد کربنی معمولاً جزو یکی از ۳ استاندارد محصولات فولاد کربنی است.
لوله فولاد کربنی استاندارد ASTM A53 شامل لولههای فولادی سیاه و گالوانیزه و همچنین لوله بدون درز و جوش داده شده است.
لوله فولاد کربنی استاندارد ASTM A106 لوله CS بدون درز یا لوله مانیسمان است و برای کاربردهای فشار بالا و دمای تا ۷۵۰ درجه فارنهایت کاربرد دارد.
فولاد کربنی ASTM A333 که برای لوله فولاد کربنی با سرویس در دمای پایین استفاده می‌شود.
لوله فولاد کربنی ASTM A53 یا استیل مشکی Black Steel
لوله فولاد کربنی A53 سیالات را در فشارهای کم و متوسط انتقال می‌دهد و برای کاربردهای مکانیکی نیز استفاده می‌شود. فولاد کربنی ASTM A53 را می‌توانید همراه با اتصالات جوشی یا فلنج در سیستم لوله‌کشی استفاده کنید.
سه نوع اصلی از استیل سیاه یا لولههای فولاد کربنی با استاندارد ASTM A53 عبارت‌اند از:
لوله استاندارد A53 Gr.F که لوله فولادی درزدار با جوش طولی لب‌به‌لب مداوم کوره است. این گرید فولاد کربنی برای اتصال با فلنج مناسب نیست. لوله فولادی بدون درز A53 Gr.S که با نورد گرم از فولاد کربنی A53 تولید می‌شود. فولاد کربنی A53 Gr.E با پوشش گالوانیزه که برای کاربردهای مکانیکی و تحت‌فشار در نظر گرفته می‌شود. همچنین این لوله فولاد کربنی برای استفاده‌های معمول در لوله‌کشی بخار، آب، گاز و هوا مناسب است.
لولههای کربنی ASTM A53/ASME SA 53 در سایزهای ۱.۴ تا ۲۴ اینچ برای پایپینگ و خطوط انتقال نفت و گاز طبیعی استفاده می‌شوند. hین گرید فولاد کربنی گزینه بسیار خوبی برای لوله‌کشی بخار و مایع در فشار بالا و همچنین سیستم کم‌فشار است.
فولاد کربنی ASTM A106
فولاد کربنی ASTM A106 که به‌عنوان لوله ASME SA106 نیز شناخته می‌شود؛ لوله فولادی بدون درز است که پایپینگ در دمای بالا را پوشش می‌دهد. این فولاد A106 مناسب برای خمش، انواع اتصالات فلنج و عملیات شکل‌دهی مشابه است. لولههای فولاد کربنی A106 در محدوده سایز ۱.۲ تا ۲۴ اینچ در دسترس هستند و در گریدهای A و B و C و… تولید می‌شوند. در لوله فولاد کربنی A106 قطر دهانه ۱ تا ۱.۲ اینچ معمولاً با نورد سردوگرم، هر دو تولید می‌شود، اما NPS ۲ و بالاتر تحت نورد گرم قرار می‌گیرند. به همین دلیل لوله فولادی ASTM A106 با قطر دهانه ۲ اینچ به بالا گزینه‌های عالی برای کاربردهای فشار و دمای بالا هستند. در همین راستا می‌توانید از لولههای فولاد کربنی ASTM A333 نیز برای لوله‌کشی صنعتی و پایپینگ در دمای پایین استفاده کنید.
علامت‌گذاری لولههای فولاد کربنی
مشخصات و علامت‌گذاری درج‌شده بر هر طول لوله اطلاعات زیر را در برمی‌گیرد:
- نام سازنده
- نوع A53 (S، E، F) یا A106 (A,B,C)
- قطر دهانه و ضخامت دیواره لوله
- نام‌گذاری استاندارد مثلاً “ASTM A53”
- طول لوله
- عدد حرارتی
اغلب در لولههای فولادی بازار؛ لوله‌هایی هم‌زمان با چندین استاندارد مطابقت دارند. چنین انطباقی با علامت بر روی لوله نشان داده می‌شود.
تفاوت‌های فولاد کربنی ASTM A53 با لوله فولاد کربنی ASME A106
استانداردهای لوله فولادی کربنی کاربردی بر اساس میزان کربن و درصد عناصر آلیاژی همراه؛ خواص متفاوتی نشان می‌دهند که آنها را برای کاربرد مشخصی برجسته می‌کند. دو گرید از فولاد کربنی ASTM A53 وجود دارد، یعنی گرید A و B که از نظر ترکیب شیمیایی؛ عمدتاً محتوای کربن و منگنز، و خواص مکانیکی تفاوت‌های جزئی دارند. لوله گالوانیزه ASTM A53 با چقرمگی خوب و مقاومت بهتر در برابر خوردگی در مقایسه با فولاد سیاه استاندارد، بیشتر برای مصارف مکانیکی مناسب است. لوله فولاد کربنی ASME A106 در شکل لوله گالوانیزه نه‌تنها سبک‌تر است؛ بلکه برای انتقال سیالات در سیستم لوله‌کشی صنعتی و پایپینگ استفاده می‌شود. در طول فرایند گالوانیزه کردن، پوشش روی Zn با ضخامت ۱.۶ تا ۱.۸ اونس برای پوشش بیرونی و هم در داخل لوله فولاد کربنی A106 اعمال می‌شود.
لوله گالوانیزه یعنی چه؟
فولاد کربنی طی فرایند غوطه‌وری در حمام روی Zn داغ با لایه‌ای از این فلز محافظ پوشیده می‌شود. به این فرایند گالوانیزه کردن داغ می‌گویند. لولههای گالوانیزه همان لوله فولاد کربنی هستند که برای جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی تحت فرایند گالوانیزه کردن داغ قرار می‌گیرند. در مورد لولههای فولادی گالوانیزه نکات قابل‌توجهی مربوط به رازهای جوشکاری فولاد گالوانیزه در پایپینگ وجود دارد که در کیفیت کار تأثیرگذار است.
لولههای گالوانیزه اولین‌بار به‌عنوان جایگزینی برای لولههای سربی، برای انتقال و توزیع آب معرفی شدند. اما با پیشرفت تکنولوژی گالوانیزه کردن امروزه کاربرد وسیعی در لوله‌کشی عمومی و پایپینگ دارند. لوله گالوانیزه در صنعت شما را با کاربردهای مختلف گریدهای فولاد کربنی گالوانیزه شده آشنا می‌کند.
مقایسه استاندارد گالوانیزه در لوله فولاد کربنی A53 با لوله فولاد کربنی A106
لازم به یادآوری است در مقایسه مشخصات استاندارد برای گالوانیزه گرم و پوشش‌های روی Zn در محصولات آهن و فولاد؛ کاربرد تعریف شده اهمیت دارد. در طیف کاربردهای فولاد کربنی ASTM A53 الزامات مربوط به‌ظاهر یا چسبندگی پوشش گالوانیزه در استاندارد الزامی برای تعیین ندارد. اما در مشخصات فولاد کربنی ASTM A123 و ASTM A106 ضخامت گالوانیزه بیرونی و داخلی لوله و وزن در واحد سطح تعریف شده است. علاوه بر این، لوله فولاد کربنی A106 و A123 نسبت به ASTM A53 از ضخامت بیشتر گالوانیزه سخت برخوردارند و قدرت مقاومتی بالاتری در برابر خوردگی دارند.
نتیجه‌گیری:
زمانی که نیاز به خرید فولاد کربنی ASTM A53 و هم‌زمان پوشش مقاومت بالا در برابر خوردگی دارید، لوله گالوانیزه A106 گزینه مناسبی برای جایگزینی است. مطابق استانداردهای تعریف شده؛ لوله گالوانیزه ASTM A123 و لوله گالوانیزه ASTM A106 با ساختار فولاد کربنی برای مصارف لوله‌کشی تاسیسات ساختمانی عالی هستند. لوله گالوانیزه ASTM A53 گزینه بسیار عالی برای مصارف مکانیکی در تاسیسات ساختمانی محسوب می‌شود. همچنین فولاد کربنی کاربردی A106 گالوانیزه به شکل لوله و تجهیزات لوله‌کشی کاربردهای وسیعی در لوله‌کشی صنعتی و پایپینگ دارند.
برای خرید مطلوب‌ترین لولههای فولاد کربنی و لولههای گالوانیزه همراه تجهیزات لوله‌کشی با مشاورین ما در آهن نرخ تماس بگیرید.
